Conflict op je werk? 5 do’s en don’ts
Een conflict op de werkvloer kan iedereen overkomen. Samenwerken met verschillende persoonlijkheden is voor de meesten uitdagend. En andere factoren, zoals reorganisaties of persoonlijke problemen, kunnen de spanning verhogen.
Dus, als je een arbeidsconflict hebt, wat kun je dan doen om je humeur, nachtrust, gezondheid, productiviteit, en zelfs je hele leven niet te laten beïnvloeden? Ik sprak hierover met Tineke den Haan, een ervaren bedrijfsmaatschappelijk werker, coach, en mediator.
Tineke den Haan begeleidt al dertig jaar werknemers bij het omgaan met veranderingen, in hun persoonlijke leven en op het werk. Als het nodig is, verwijst ze mensen door naar andere professionals, zoals arbeidspsychologen. Ook bemiddelt ze tussen collega's die niet meer goed met elkaar kunnen opschieten.
Ruzie met een collega? 5 X wel en niet doen
Wat zou je volgens Tineke vooral wel en niet moeten doen als een conflict hebt op het werk? Hieronder vind je vijf aanbevelingen om je te helpen:
Tip 1: Communiceer en krop je irritaties niet op
Deze tip heeft eigenlijk meer te maken met het voorkomen van arbeidsconflicten. Voel je je bijvoorbeeld buitengesloten op je werk, doordat je niet wordt uitgenodigd voor sociale activiteiten of 'vergeten' wordt in e-mailcorrespondentie of vergaderverzoeken? Is de taakverdeling onduidelijk? Ervaar je te weinig waardering? Heb je een overvolle agenda? Of sta je te veel onder druk tijdens een re-integratie of andere situaties? Ga dan eerst het volgende na:
- Is dit een eenmalige gebeurtenis? Zo ja, dan kan het toeval zijn.
- Is dit twee keer voorgekomen? Dan is het de moeite waard om op te merken.
- Heeft dit drie keer of vaker plaatsgevonden? Dan kan er sprake zijn van een patroon en is het belangrijk om hierover te praten.
Bij wie klop je dan aan?
In eerste instantie natuurlijk bij degene om wie het gaat. Maar helpt dit niet? Ga dan naar je baas als het om een collega gaat. En naar personeelszaken als het je baas betreft. Helpt ook dit niet? Of heb je hier bij voorbaat geen vertrouwen in? Zoek dan hulp bij een bedrijfsmaatschappelijk werker.
Want voordat je het weet, worden die sluimerende irritaties gezondheids- en functioneringsproblemen...
Als je besluit om het gesprek aan te gaan, zet dan de volgende punten op de agenda:
- Wat was de aanleiding voor dit gesprek, inclusief de ‘oude koeien uit de sloot’?
- Welke problemen ervaren jullie op dit moment?
- Wat zijn jullie wensen en verwachtingen voor de toekomst?
- Wat zijn jullie persoonlijke, onderliggende belangen? Bijvoorbeeld, als je niet kunt overwerken vanwege mantelzorgverplichtingen.
Tip 2: Werk aan een goede relatie en neem geen afstand
Het gebeurt vaak dat we mensen die we niet zo aardig vinden of waarmee we problemen hebben, proberen te ontlopen. We praten alleen over werkgerelateerde dingen en bewaren de gezellige praatjes voor de leuke collega's. Maar als het om je baas of een collega gaat waarmee je moet samenwerken, is het slim om dat juist niet te doen. Het is belangrijk om informeel en ontspannen contact te houden, omdat dit helpt om een band op te bouwen of te herstellen. Het is eigenlijk als smeermiddel voor een goede samenwerking.
Tip 3: Neem je eigen gedrag onder de loep en kijk niet alleen naar dat van de ander
Bij onenigheid hebben vaak beide partijen een aandeel in het conflict. Dus voordat je de confrontatie aangaat met je baas of collega, is het verstandig om jezelf de volgende vragen te stellen:
- Probeer je misschien de ander te veranderen, wat eigenlijk zinloos is?
- Communiceer je helder met ik-boodschappen? Bijvoorbeeld: 'Ik wil graag beter begrijpen wat er speelt', in plaats van: 'Jij blijft altijd zo geheimzinnig'.
- Luister je echt naar wat de ander te zeggen heeft? Lees bijvoorbeeld '6 redenen waarom je niet altijd goed luistert (en hoe je dat verbetert)'
- Heb je eerder soortgelijke conflicten meegemaakt? Hoe ga je normaal gesproken om met conflicten?
Deze zelfreflectie kan helpen om een beter begrip te krijgen van de situatie en om het conflict constructief aan te pakken.
Je Conflictstijl
Je kunt je conflicthanteringsstijl testen op onder andere de website 123test.nl. Deze test is gebaseerd op de Big Five persoonlijkheidstest: een van de meest onderzochte en gebruikte persoonlijkheidstheorieën in de psychologie. Hoe je scoort op 'vriendelijkheid' en 'extraversie' in de Big Five-test, kan bijvoorbeeld invloed hebben op hoe je van nature reageert in conflictsituaties. Hier is alvast een overzicht van mogelijke resultaten van de conflicthanteringsstijl-test op 123test.nl:
Tip 4: Laat de emoties niet te hoog oplopen: tel tot 10 en zeg sorry
Vooral bij sterke emoties zoals angst, woede en opwinding, gebeurt er van alles in je lichaam. Je lichaam geeft hormonen af, waardoor bijvoorbeeld je hart sneller gaat kloppen, je spieren zich aanspannen en je hersenen 'waakzamer' worden. Hierdoor kun je vaak niet meer helder denken. Tijdens een gesprek met je 'tegenstander' kan het daardoor gebeuren dat je dichtslaat of juist agressief wordt, wat meestal niets oplost.
Als je merkt dat je emoties te hoog oplopen, is het volgens Tineke beter om even een pauze te nemen, zelfs al is het maar voor een half uur. Geef aan dat je niet afhaakt, maar dat je op een later en duidelijk afgesproken tijdstip verder wilt praten.
Bonustip van Tineke
Als je merkt dat je 'tegenstander' erg gestrest is, kan het enorm helpen om gewoon 'sorry' te zeggen. Niet omdat je daarmee direct schuld bekent (hoewel dat natuurlijk ook kan). Maar als een manier om begrip te tonen voor de gevoelens van de ander en om te laten weten dat je het vervelend vindt dat jullie in deze situatie zijn beland.
Tip 5: Bedenk of je voor geluk of gelijk gaat
Merk je dat je met eventuele aanpassingen in je eigen gedrag, betere communicatie en hulp zoeken niet tot een oplossing komt? Of denk je bij voorbaat dat dit niet haalbaar is? Dan is het volgens Tineke belangrijk om de balans op te maken van de voor- en nadelen van je baan. Er is namelijk een verschil tussen gelijk hebben en gelijk krijgen, en soms moet je compromissen sluiten.
Denk na over dingen zoals je werkplezier, motivatie, uitdagingen en groeiperspectieven in je functie, de steun die je krijgt van je baas en collega's, je arbeidsvoorwaarden en reistijd. Als de voordelen opwegen tegen de nadelen, kun je ervoor kiezen om de situatie te accepteren zoals die is. Maar als de nadelen overheersen, is het misschien tijd om uit te kijken naar een andere baan.
Een conflict op je werk? Denk jij dat je eruit kunt komen met de tips van bedrijfsmaatschappelijk werker, coach en mediator Tineke den Haan?
