5 boeken die psychologen iedereen aanraden (2)

In juni 2016 publiceerde ik ‘5 boeken die psychologen iedereen aanraden (1)‘. Deze tips voor boeken over psychologie, van psychologen zelf, bleken in een grote behoefte te voorzien. Dat werd duidelijk door de piek in de bezoekersaantallen van dit blog. Nog steeds staat het blogbericht met stip op nummer één van de meest gelezen berichten.

Nu je de tijd hebt gehad om de eerste vijf boeken te lezen, is het tijd voor een nieuwe lijst met vijf leestips in de categorie beste psychologieboeken.

Boekentip 1: De stip – Peter Reynolds

Deze boekentip komt van Fredrike Bannink. Zij werkt internationaal als klinisch psycholoog, mediator, trainer, coach en auteur van meer dan dertig boeken en vele hoofdstukken en artikelen. Zo schreef ze ‘Oplossingsgerichte vragen: handboek oplossingsgerichte gespreksvoering‘; ‘Positieve psychologie: de toepassingen‘; en ‘Oplossingsgerichte vragen aan kinderen en hun omgeving‘. Met haar focus op oplossingsgerichte en positieve psychologie, is een boekentip op dit gebied natuurlijk te verwachten.

‘De stip’ is een leuk boek voor kinderen, maar is ook geschikt voor volwassenen. Het gaat over Floor, die vindt dat ze niet kan tekenen. Met behulp van haar lerares ontdekt ze dat ze veel meer kan dan ze denkt: ze wordt ontzettend goed in het tekenen van stippen. En dat niet alleen: ze helpt vervolgens ook anderen om hun unieke talent te ontdekken.

De boodschap van dit boek – terug te vinden in de positieve psychologie en het oplossingsgericht werken – is duidelijk. Iedereen kan beter worden in wat hij of zij doet – soms met wat hulp van buitenaf – wanneer de focus ligt op mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden.

Boekentip 2. De kracht van kwetsbaarheid – Brené Brown

Tosca Gort is arbeids- en organisatiepsycholoog en oprichter van GORTcoaching. Dat is een landelijk coachbureau met vijftig gediplomeerde coaches en psychologen voor zowel bedrijven als particulieren. Tosca is een veelgevraagd deskundige voor radio, tv en magazines. Op Toscagort.nl kun je haar boek ‘De loopbaandokter’ gratis downloaden. Waarom ‘De kracht van kwetsbaarheid’ volgens haar een must read is?

Soms kom je een boek tegen waarvan je denkt: waarom was dit geen onderdeel van mijn opleiding tot psycholoog? Brené deed heel lang onderzoek naar kwetsbaarheid en schaamte en schreef hierover een prachtig boek. Ze beschrijft wat ons drijft om bepaald gedrag te vertonen. Ook geeft ze aan op welke manier mensen perfectionisme inzetten om de schijn op te houden en voor welke thema’s ze dit doen. Schaamte, zo legt ze uit, is een beschermer van je ware aard. Maar als je door deze beschermlaag niet bij je kern komt, krijg je ook geen fundamentele inzichten. Kennis over dit soort processen maakt dat je er met compassie naar kunt kijken. Een aanrader dus!

Boekentip 3: Loneliness – John Cacioppo & William Patrick

Jeannette Rijks is eenzaamheidsdeskundige van het eerste uur. Ze richtte het Eenzaamheid Informatie Centrum op. Daarnaast coacht zij met haar bedrijf Faktor 5 mensen die willen afkomen van eenzaamheid, en professionals die anderen hierbij willen helpen. Misschien ken je haar van de televisieserie ‘Nooit meer alleen‘ van Omroep Max uit 2015, die in 2017 opnieuw werd uitgezonden. Omdat eenzaamheid zo van deze tijd is, raadt zij dit boek – met de ondertitel ‘Human nature and the need for social connection’ – iedereen aan.

John Cacioppo, toponderzoeker op het gebied van eenzaamheid en neurowetenschapper uit Chicago, en William Patrick, laten zien hoe drie krachten samenwerken bij het ontstaan van eenzaamheid: aanleg, zelfsturing en de verwachting die mensen hebben van sociale interacties. Hoewel de oplossing die ze suggereren wat zwak is, maakt hun boek de complexiteit van eenzaamheid goed inzichtelijk. Van de Nederlanders voelt veertig procent zich te vaak eenzaam; tien procent zo ernstig, dat het ze niet lukt om er op eigen kracht uit te komen. In elke psychologenpraktijk is eenzaamheid een veelvoorkomend issue, al benoemen cliënten dit vaak niet direct. Dit boek is daarom sowieso een must voor elke psycholoog. Maar omdat eenzaamheid zo veel mensen aangaat, persoonlijk of in hun directe omgeving, is het voor iedereen een aanrader.

Boekentip 4: Switch – Chip & Dan Heath

De ondertitel van dit boek is: ‘Hoe verander je dingen als verandering moeilijk is?‘ Wie wil dat nou niet weten? Bij de psychologen van D&B, die maatschappelijke problemen aanpakken door het gedrag van mensen te veranderen, staat het boek in ieder geval op nummer 2. Hun nummer één werd vorig jaar al weggekaapt door een andere tipgever, maar vooruit, hier komt hij nog een keer: ‘Thinking, fast and slow‘ van Daniel Kahneman (in het Nederlands vertaald als ‘Ons feilbare denken‘). Waarom Switch een goede tweede keuze is? Suzie Geurtsen, een van de 22 D&B-psychologen, en zelf ook blogger, legt het uit.

In Switch vertellen de broers Heath op een toegankelijke manier hoe menselijk gedrag werkt en hoe je de juiste aanpak voor gedragsverandering kiest. Zo identificeren ze drie pijlers: onbewust gedrag, bewust gedrag en omgevingsfactoren. Ook leggen ze aan de hand van een duidelijke metafoor uit hoe je deze pijlers in kaart brengt en stuurt. Dit boek leert je om onderscheid te maken tussen verschillende routes van probleemgedrag naar doelgedrag. En om op basis daarvan de juiste aanpak te kiezen. Waardevol, vinden wij. Want gedragsverandering is maatwerk: welke aanpak werkt, hangt af van de situatie.

Boekentip 5. De jongen die opgroeide als hond – Bruce Perry & Maia Szalavitzd

Last but not least: een boek waar je niet vrolijk van wordt, maar wat je wel iets moois oplevert. Namelijk begrip voor het probleemgedrag van getraumatiseerde kinderen, en handvatten om iets voor ze te kunnen betekenen. Dit alles aan de hand van verhalen uit het dagboek van kinderpsychiater Bruce Perry, gespecialiseerd in de behandeling van complex getraumatiseerde kinderen en jongeren. Marjon Peters, online psycholoog bij InSight4U, voor onder andere burnout, assertiviteit, angst, depressie, fobie en trauma, zegt over haar boekentip:

Het meest bijzondere aan dit boek is dat Perry je meeneemt in zijn behandelkamer, alsof je een vlieg op zijn muur bent. Hij geeft je inzage in zijn denkproces over wat er aan de hand is met de getraumatiseerde kinderen. En hoe hij hun gedrag kan verklaren door wat ze hebben meegemaakt. Ook vertelt hij hoe hij met ze in contact komt, op zo’n manier dat ze in hun eigen tempo en op hun eigen manier de confrontatie met hun trauma’s aangaan en laag voor laag verwerken. Tenslotte geeft hij je via dit boek een uniek kijkje in de manier waarop het brein van mensen verandert en werkt na een trauma. Een compleet geheel dus. Elk hoofdstuk bevat een apart verhaal van een uniek trauma. De beschreven kinderen maakten veel mee in hun vaak nog hele jonge levens: gebeurtenissen die je zelfs in een film nauwelijks kunt bevatten. Perry laat je begrip ervaren voor deze kinderen. Ondanks dat het boek emotioneel gezien echt pittige kost is, leest het makkelijk weg. Na het lezen zul je voor altijd het gedrag van een getraumatiseerd persoon beter herkennen, anders bezien en genuanceerder labelen. En wie weet denk je: ik wil deze kinderen (nog meer) steunen.

Nog meer boeken over psychologie? Lees dan de populaire voorganger van dit bericht: ‘5 boeken die psychologen iedereen aanraden (1)‘!

Wat zijn jouw favoriete boeken over psychologie? Meer tips voor de beste psychologieboeken zijn welkom!

Helaas is reageren op dit artikel niet meer mogelijk omdat het originele blog (Passievoorpsychologie.nl) niet meer bestaat. Toch hoop ik dat je waardevolle inzichten hebt opgedaan die je verder kunnen helpen.